In de wijk Tanthof (Delft) staat sinds januari 2019 het Abtswoudehuis van de zorgorganisatie ‘Dagelijks Leven’. Een kleinschalige woonzorglocatie met plaats voor twintig bewoners met dementie, alzheimer, parkinson of een andere vorm van geheugenverlies. Zij krijgen hier zorg op maat, 24 uur per dag. Dagelijks worden er activiteiten georganiseerd door professionele begeleiders, zodat bewoners een zinvolle dagbesteding hebben. Bewoners kunnen ook gebruik maken van de buitenruimte rondom het complex en de rest van de wijk. Dit past in de filosofie van de zorgorganisatie: werken vanuit de mogelijkheden in plaats van de beperkingen. Maar wat is het beeld van de omwonenden van het Abtswoudehuis? Weten buurtbewoners in Tanthof welke doelen worden nagestreefd in de zorginstelling? En bouw je een goede band op met de buurtbewoners? De zorgorganisatie vroeg aan studenten van de Haagse Hogeschool om dit te onderzoeken.
Elf studenten van de opleiding Bestuurskunde/Overheidsmanagement van de Haagse Hogeschool zijn afgelopen maanden voortvarend met deze vragen aan de slag gegaan. Zo werd er onder andere een enquête uitgezet onder buurtbewoners waar maar liefst 100 mensen op reageerden. Hieruit blijkt dat het Abtswoudehuis bij het merendeel wel bekend is van naam, maar slechts een aantal buurtbewoners weet dat het om een woonzorgconcept gaat voor dementerende ouderen. Een van de buurtbewoners geeft aan: “De hele missie van dit huis was mij onbekend, ik had een vermoeden maar niet meer.”
Na een nadere uitleg reageren bewoners erg positief in de enquête op de missie en visie van de zorginstelling. Een andere buurtbewoners zegt hierover: “Het is heel goed, om mensen met dementie niet weg te laten kwijnen in tehuizen, maar beter om te actief te prikkelen en te blijven betrekken met en bij de maatschappij.” Onvrede en ongemak waren er vooral tijdens het voortraject en de bouw. Er zijn toen stevige discussies geweest over de bereikbaarheid van de omliggende woningen, het kappen van bomen, de bebouwingsdichtheid en de parkeercapaciteit. Een van de bewoners: “Ik vond het toen vooral zonde dat de oude boerderij die hier eerst stond gesloopt werd. Ik heb er als kind vaak de paarden geaaid.” Een andere bewoner zegt: “Met regelmaat zie ik de ouderen door het park wandelen. Het geeft mij een goed gevoel als ik de ouderen op hun oude dag zie genieten van ons park. Het was even jammer dat de oude boerderij moest verdwijnen, maar het heeft heel veel goeds terug gebracht.” Punt van aandacht is nog wel de verkeersveiligheid van het fietspad waar nu ook auto’s overheen rijden richting het Abtswoudehuis en de omliggende woningen.
Korte lijnen
De studenten hebben ook in de keuken gekeken bij andere zorginstellingen hoe je zo’n planproces aan het begin het best kan organiseren. Daaruit bleek vooral het belang van het aanstellen van één contactpersoon. Voor buurtbewoners kan het immers een ingrijpende verandering zijn als er een nieuwe zorglocatie komt. De contactpersoon kan dan ingaan op vragen van bewoners en ook de wensen en bedenkingen inventariseren. De nieuwe locatie krijgt dan in een vroeg stadium een vertrouwd gezicht. En na oplevering kan deze contactpersoon dan toetreden tot de whatsapp-groep van bewoners om vragen en onduidelijkheden te verhelpen. Dit werkt een stuk beter dan wanneer buurtbewoners een landelijke servicedesk moeten bellen.
Zelfredzaamheid
Ook de medewerkers van de zorginstelling werden geïnterviewd. Zij gaven aan dat zij soms het gevoel hebben dat ze niet begrepen worden door wijkbewoners. “Onbekend, maakt onbemind”, aldus een van de medewerkers. Dat blijkt onder andere uit de ervaringen met het opendeurenbeleid. De insteek van de zorginstelling is dat haar bewoners niet verplicht binnen hoeven te zitten, maar ook zelfstandig op pad mogen. Dit is onderdeel van de missie en visie van de zorginstelling dat ook dementerende ouderen een gevoel van eigen regie moeten behouden. Voor de zekerheid krijgen bewoners dan overigens wel een GPS-tracker mee voor als men verdwaald. Buurtbewoners die deze ouderen tegenkomen in de wijk denken dan soms dat de bewoners stiekem zijn ‘ontsnapt’ en dat de zorginstelling niet goed op haar bewoners let.
Dit misverstand komt voornamelijk – zo bleek uit het onderzoek – dat de missie en visie van de zorginstelling nog onvoldoende duidelijk zijn bij buurtbewoners. De studenten stellen dan ook voor om een open dag of buurtfeest te geven waarin het een en ander kan worden uitgelegd. Meer dan 60% van de buurtbewoners gaf in de enquête hier ook open voor te staan. Daarnaast gaven de studenten als aanbeveling om een promotievideo te maken om zo het eventuele onbegrip weg te nemen en te laten zien wat er binnen en buiten de muren van Het Abtswoudehuis gebeurt. Op dit moment wordt er gesproken met een opleiding van de hogeschool Inholland om een dergelijke video te gaan maken.
Stadslab Vergrijzing
Dit onderzoek is onderdeel van het Stadslab Vergrijzing. Dit is een meerjarig onderzoekstraject waarbij diverse docenten, onderzoekers en studenten van de Haagse Hogeschool, hogeschool Inholland en de TU Delft worden ingezet om meer inzicht te krijgen en oplossingsrichtingen aan te bieden rondom het vergrijzingsvraagstuk in de wijk Tanthof. Daarbij wordt samengewerkt met bewoners, de gemeente Delft en diverse maatschappelijke organisaties op het gebied van wonen, welzijn en zorg.
Studentenonderzoek in Delft 