Eline van der Borg, vierdejaarsstudent Landscape and Environment Management bij Hogeschool Inholland, heeft in opdracht van de gemeente Delft onderzoek gedaan naar het optimaliseren van de interne bereikbaarheid om daarmee de sociaal-maatschappelijke kwaliteit te verbeteren in de wijk Tanthof. In dit artikel leest u de belangrijkste bevindingen.
Aanleiding van het onderzoek
Tanthof is een typische bloemkoolwijk waardoor de wegenstructuur lijkt op een doolhof. Daarnaast is de afgelopen jaren de samenstelling van de wijk veranderd. Er wonen minder gezinnen, de wijk is aan het vergrijzen en over het algemeen wonen er veel alleenstaanden. Hierdoor sluiten de belangen van de bewoners niet meer aan bij de eigenschappen die de wijk te bieden heeft. Belangrijk is dat de bewoners de voorzieningen in de wijk nog weten te vinden en daar gebruik van maken om de (sociale) kwaliteit van de wijk te bevorderen. Maar daarvoor moeten er geen knelpunten zijn binnen de interne bereikbaarheid om ook daadwerkelijk die voorzieningen makkelijk te kunnen bereiken. Het doel van het afstudeeronderzoek was het onderzoeken van de knelpunten en kansen op het gebied van de interne bereikbaarheid om de sociaal-maatschappelijke kwaliteit van de wijk Tanthof te verbeteren. Dit om een betere leefbaarheid te creëren met betrekking tot de wijkversterkingsopgave.
Onderzoeksmethodiek
Het onderzoek is uitgevoerd in drie verschillende fases: inventarisatie, analyse en plan. Binnen de inventarisatie is er onderzoek gedaan naar de gebiedskenmerken van de wijk aan de hand van onder andere de Kevin Lynch methodiek. De huidige situatie van de infrastructurele netwerken en de sociaal-maatschappelijke kwaliteit werden voornamelijk onderzocht door literatuurstudie en het analyseren van
gemaakte kaartlagen. Daarna is er in beeld gebracht wat de verschillende vervoersmotieven zijn, hoe men door de wijk beweegt en met welk motief. Dit is deels onderzocht door het afnemen van een enquête onder bewoners. De standaard routes zijn in beeld gebracht om te onderzoeken wat de bereikbaarheid is van de voorzieningen en waar de drukke wegen liggen gekeken naar het routegebruik. Daaruit volgden de knelpunten zowel fysiek als mentaal (uit de beleving van bewoners). De knelpunten zijn zoveel mogelijk weggenomen
door het inventariseren van mogelijke maatregelen. Bij de maatregelen is het effect op de sociaal-maatschappelijke kwaliteit meegenomen. Als laatst volgde een advies van maatregelen in een plan aan de gemeente.
Belangrijkste resultaten
Tanthof is een jaren ’70 bloemkoolwijk, gelegen in het zuiden van Delft, waarbij de woonbuurten binnen de wijk als ‘bloemkoolroosjes’ gekoppeld zijn aan de wegenstructuur. De wijk is gelegen tussen twee belangrijke en drukke snelwegen,
de A4 en A13, en kent aan de noordkant een aansluiting op de N470.
In feite kan Tanthof worden opgedeeld in twee delen die niet met een autoverbinding zijn verbonden, namelijk Tanthof-Oost en Tanthof-West. De natuurlijke landweg Abtswoude scheidt deze twee delen. West kent twee ontsluitingswegen en kent een hoofdwegenstructuur dat lijkt op een ringweg. Oost kent één ontsluitingsweg met hoofdwegen die onderling niet zijn verbonden. De fietser en de voetganger hebben de hoogste prioriteit. Uit het onderzoek blijkt dat er voor fietsers enkele schakels missen tussen gebieden en buurten.
Uit dit onderzoek blijkt dat Tanthof minder goed scoort op de volgende onderdelen van de openbare ruimte: breedte paden, ligging tegels en groen. Vanuit de groenstructuur is de kreekrug nauwelijks herkenbaar.
De wijkvoorzieningen zijn het slechts bereikbaar, voor fiets en auto, vanuit de Afrikabuurt-West en de Bosrand. De kinderboerderij is de voorziening die vanuit Tanthof het slechtst te bereiken is. In Tanthof verplaatsen de bewoners zich voornamelijk met de fiets door de wijk, naar de voorzieningen verplaatst men zich lopend of fietsend en de buurten aan de rand van de wijk nemen vaker de fiets. De bewoners wijken niet tot nauwelijks af van de standaard route. Zij vermijden het Abtswoude omdat dit een gevaarlijke weg is.
De voornaamste knelpunten in de wijk, zowel fysiek als mentaal, zijn de drukke ontsluitingswegen, het smalle en drukke Abtswoude, slechte voetpaden door verzakkingen, de doolhofstructuur en het missen van rechte fietsverbindingen. Maatregelen om deze knelpunten weg te nemen zijn onder andere het aanleggen van een fietsstraat, bijvoorbeeld door de kreekrug terug te brengen in het landschap, aldus Van der Borg. Het Abtswoude kan volgens haar op dezelfde manier worden ingericht. De voorzieningen grenzen aan deze fietsstraten, de kreekrug komt terug en men kan zich gemakkelijker in een rechte lijn verplaatsen tussen Oost en West. Daarnaast zal het autoverkeer moeten worden teruggedrongen op het Abtswoude. Dit kan door het aanleggen van een fietsstraat en/of door alleen bestemmingsverkeer toe te laten en een bypass te maken over de Tanthofdreef en Willem Dreeslaan die buiten het Tanthof het Abtswoude bereikt.
Gericht op detail, kunnen missende schakels worden weggenomen door kleine verbindingen voor voetgangers en fietsers aan te leggen tussen verschillende delen, gebieden en buurten in Tanthof. De ontsluitingswegen kunnen ingericht worden als ongelijkvloerse kruisingen zodat de doorstroom wordt bevorderd. Er wordt geadviseerd aan de gemeente om meer controles uit te voeren op de kwaliteit van de paden en straten, op verkeerd geparkeerde auto’s en de snelheid van automobilisten. Uit de resultaten kan geconcludeerd worden dat de voorzieningen beter bereikbaar kunnen worden gemaakt door de interne bereikbaarheid te optimaliseren.
De maatregelen kunnen elkaar versterken en zorgen ervoor dat de voorzieningen goed bereikbaar worden, de leefbaarheid wordt verhoogd doordat de bereikbaarheid wordt verbeterd, men veiliger in een meer sfeervolle omgeving kan voortbewegen en ontmoetingen in het gebied worden bevorderd. Hierdoor kan iedereen zich beter verplaatsen, ook ouderen, en zal het aantal eenzame mensen afnemen. Hoe meer maatregelen er worden uitgevoerd, hoe meer de interne bereikbaarheid en sociaal-maatschappelijke kwaliteit worden geoptimaliseerd, aldus Van der Borg.
Tekst en foto’s: Eline van der Borg
Studentenonderzoek in Delft 